Biyogaz Tesisi Kurulum Kılavuzu
(FAO web sitesindeki aslından tercümedir)
Lylian Rodriguez ve T R Preston
Tropik Tarım Fonu Üniversitesi
Ekoloji Bölümü, Tarım ve Ormancılık Üniversitesi,
Thu Duc, Ho Chi Minh City, Vietnam
Foto 1. Domuz ahırı temizliği
Foto 2. Ahırdan çıkan atık su
Foto 3. Kirlilik
Foto 4. Metan üretimi (ve hava kirliliği)
Foto 5. Toprağın kazılması
Plastik tüpün hazırlanması
Foto 6. Gerekli uzunlukta plastiğin alınması
Foto 7. ikinci parçanın aynı boyda kesilmesi
Foto 8. Bir plastik tüpün, diğerinin içine koyabilmek için kıvrılması
Foto 9. Sağlamlaştırma amacıyla bir plastik tüpün,
diğerinin içerisine konulması
Foto 10. Sağlamlaştırma amacıyla bir plastik tüpün,
diğerinin içerisine konulması
Biyosindireç yapmak için gerekli malzeme
Foto 11. Plastik biyosindireçi doldurmak için gerekli aletler
Gaz çıkışının kontrol edilmesi
Şekil 1. Gaz çıkışı için gerekli malzeme ve bunların birbirine takılması
Foto 12. Uzunluğun ölçülmesi
Foto 13. Kesilecek yerin işaretlenmesi
Foto 14. Plastiğin tutulması
Foto 15. Plastiğin tutulması
Foto 16. Gaz çıkışı için gerekli materyalin hazırlanması
Foto 17. Gaz çıkış deliğinin daraltılması (yapıştırıcı olmadan)
İçteki borunun sabitlenmesi
Foto 18. Borunun yerleştirilmesi
Foto 19.Plastiğin ortalanması
Foto 20. Tek taraf bitti
Foto 21.Takılmaya hazır
Foto 22. Kauçuk bandın kesilmesi
Foto 23. Kauçuk bandın boru etrafına sarılması
Foto 24. Plastik örtünün boruyu tam olarak kavrayacak şekilde kapatılması
Plastik tüpün hava ile doldurulması
Foto 25. içerideki borunun girişinin bir plastik torba ile kaplanması
Foto 26. Gaz çıkışının plastik torba ile kapatılması
Foto 27. Plastiğin tutulması
Foto 28. Hava pompalama
Foto 29. Tüp dolana kadar hava pompalanması
Foto 30. Çıkış borusu için yeterli miktar yer ayırmaya dikkat ederek plastiğin kapatılması
a
Plastik tüpün hazırlanmasında son aşama
Foto 31. Çıkış borusunun takılması (giriş borusunun takılması ile aynı prosedür izlenir)
Foto 32. 3 metre uzunluğunda bir plastik tüp eklenmesi
Foto 33. Çıkış borusuna 3 m uzunluğunda bir plastik tüp takılması
Foto 34. Hava pompalama (ellerin pozisyonuna dikkat edin)
Foto 35. Plastik deponun genişletilmesi
Foto 36. 3 metrelik tüpteki havanın, ana tüpe verilmesi amacıyla sıkıştırılması
Foto 37.Havanın, ana tüp dolana kadar diğerinden aktarılması
Foto 38. Biyosindireç şu an hava dolu
Foto 39. Biyosindireçin taşınması
Foto 40. Sindireçin yerine yerleştirilmesi
Foto 41. PVC boru ile gaz çıkışının bağlanması
Foto 42. Gazı çıkış deliğine yönlendirmek amaçlı bir aparat
Foto 43. Plastik borunun gaz çıkışına bağlanması
Foto 44.Pompa uygun olduğunda su eklenmesi
Gaz çıkış valfi
Foto 45. Gaz çıkış valfinin yapılmasında kullanılan malzemeler (PVC "T" ve PVC boru, plastik su şişesi, bıçak ve su)
Foto 46. Bir delik keserek su ekleme
Foto 47. PVC boru şişenin içine sokulur ve su yüksekliğini sabitlemek için küçük bir delik açılır.
Foto 48.Bir plastik hortum ile gazın çıkış yapacağı PVC boruyu bağlamak
Foto 49. Gaz çıkış valfinin takılması
Foto 50. PVC "T" nin diğer ucunun, depolanmış gaza ulaşan plastik hortuma bağlanması
Gaz depolayıcısı
Foto 51. 3 metrelik plastik tüpün bir ucunun kapatılması
Foto 52. Plastik tüpün ucunun kauçuk band ile alıştırılması
Foto 53. Tüpün bir ucu kapalıdır.
Foto 54. PVC "T" borunun 3 metrelik plastik tüpün diğer tarafına takılması ("T" nin bir ucu sindireçten gelen gaza, diğer ucu ocağa bağlıdır)
Foto 55. "T" borunun kauçuk bant ile sıkıştırılması.
Foto 56. Gaz kaçağını önlemeyeceğine emin olacak şekilde bant sarımının bitirilmesi
Foto 57. Depolama haznesinin bitirilmiş hali.
Foto 58. Depolama haznesinin çatıya takılması
Foto 59. Depolama haznesi biyogaz dolu !
Gazın mutfağa taşınması
Bu aile kurulumdan 5 gün sonra biyogaz kullanabilmektedir. Taze fermante olmamış gübrenin biyogaz ürettiği süre 21-28 gün arasıdır. Gaz üretim potansiyeli biten gübre boşaltılıp, yerine yenisi konmalıdır.
Foto 60. Evin mutfağı. Ocak, depolama haznesinden gelen gazı kullanıyor.
Foto 61. Biyogazla yemek pişirmek.
Foto 62. Gaz basıncını düşürmek için haznenin etrafına bir halka takılabilir.
Foto 63. Bir biyosindireçin varlığından en fazla kadınlar mutlu olur.(Vietnamda yemeklerin odun ateşinde yapıldığı düşünülünce)
Domuz ahırının atık çıkışını, biyosindireç ile kombine etme
Foto 64. Atığı domuz ahırından biyosindireçe aktaran kanal tuğlalardan yapılır.
Foto 65. Kanal biyosindireç ile birleştirilir.
Kanal inşaatının bitirilişi
Foto 66. Kanalın bitmiş hali.
Foto 67. Biyosindireçin doldurulmuş hali.
Sindireçin Korunması
Foto 68.Biyosindireçin bulunduğu alanın çitle çevrilmesi.
Foto 69. Biyosindireçi korumak için üzerini böyle örtebilirsiniz.
Biyosindireçin bitmiş hali
Artık çevre kirliliği yok
Artık domuz ahırını iki günde bir temizlemek zorunda bırakan kötü koku yok.
Bu aile artık yemek pişirmek için likit gaz satın almaktan kurtuldu. Yaptıkları harcama en geç 12 ay içinde kendini amorti edecek.
Taze gübreyi bir ay içinde çok değerli yanmış çiftlik gübresi yapıyorlar. Bitkisel üretimde verimleri çok artacak.
Foto 70. Biyosindireç yerleştirilmeden önce.
Foto 71. Sindireç yerleştirildikten sonra.
Foto 72. Biyosindireç yerleştirilmeden önce.
Foto 73. Sindireç yerleştirildikten sonra.
Foto 74. Bitmiş sistem.
Eğer yemek pişirmek için yeterli gaz gelmezse ne yapmak gerekir?
Biyosindireç doğru bakım ister. Her gün gübre ve su eklenmelidir. Ancak tüm bunlara rağmen gaz gelmiyorsa şunları kontrol edin:
Kontrol
Hayır
Evet
Sebep
Çözüm
Sindireçin çalışmasına yetecek gübreyi üretecek kadar hayvan var mı ahırda?
X
-Hayvanlar satılmış
-Hayvanlar çok küçük
Helanın çıkışını sindireçe bağla.
Sindireçe kuru yapraklar, çay demi,domates patates kabuğu- gibi bitkisel atıklar da atılabilir.
Sindireçte yeterli su var mı?
X
Su ekle
Gaz kokuyor mu?
X
-Gaz bağlantısı kopmuş.
-Mutfakta bir kaçak var.
-Borularda delinmiş.
Mutfaktan sindireçe kadar tüm boruları kontrol et.
Kaçakları kauçuk yapışkan bantla kapat.
Yeterli gaz gelmiyor.
X
-Gazı taşıyan borulardan biri çıkmış, kırılmış, zedelenmiş olabilir.
Bozulmuş parçanın yerine yenisini koy.
Gaz çıkış valfinde yeteri kadar su var mı?
X
-Buharlaşarak uçma yüzünden su seviyesi düşer ve gaz basıncı düşer.
Düzenli olarak kontrol et ve su ekle.
Sindireçte bolca gaz var ama depolama haznesinde gaz yok.
X
-Gaz çıkış deliği su ile tıkanmış.
Sık sık kontrol et. Bu sorunu çözmenin üç yolu var:
1. Eğer su boşaltılabilecek gibi ise boruyu söküp suyu boşalt.
2. PVC boruda bir delik aç, suyu dışarı al ve bantla iyice kapa.
3. Su giderini tesisin en alçak yerine koymaya dikkat et..
Yeteri kadar hızlı yemek pişiremiyor musun?
X
-Depolama haznesi içinde yeterli basınç yok.
Depolama haznesinin çevresine, basınç yapacak lastik ip vs gibi bir şey geçir.
Sabah uyandığında depolama haznesine azıcık gaz mı vardı?
X
-Depolama haznesinin çevresindeki lastiği çıkarmayı unutmuş olabilirsin.
Depolama haznesini, kolayca müdahale edebileceğin kadar yakına koy.
Mutfakta işini bitirince depolama haznesini kontrol et. Basıncı sağlayan lastiği çıkarmadan uyuma.
Sindireçte bir delik mi var?
X
-Bir hayvan girmiş (kuş, fare)
Delik onarılabilecek kadar büyükse, lastik yaması ile yama yap. Delik çok büyükse yeni bir plastik hazırla ve içini doldur. Sindireçi çitle korumayı unutma. Hayvanların girmesini önleyici tedbirler al.
Plastiğin üst katmanı hasar mı görmüş?
X
-Suyla ilişkisi olmayan katman kristalleşip parçalanır.
Bu durumda yapılabilecek tek şey 3 veya 4 kat plastik koymaktır. Ya da plastik yılda bir değiştirilebilir.(Bu sorun genelde hava neminin düşük olduğu bölgelerde görülür.)
Sindireçin bulunduğu çukurda çok fazla toprak mı var?
X
-Bu sık görülen bir sorundur. Çok kumlu topraklar, Sindireçin çok çukur bir yere konması ve sürekli sağanak yağışlar bu sorunu yaratır.
En basit çözüm, Sindireçin yerinin doğru saptanmasıdır. Yağmur suyunu uzaklaştırmak için kanallar yap. Çukurun etrafını tuğla ve çimento ile çevir.
Sindireçi çok kalın bir tabaka mı kapladı (kekleşme)?
X
Bu sorunun sebebi 11 nolu madde veya çıkış bölgesinde çok yoğun gübre olması olabilir. Bu durum sığır gübresi kullanımında daha sık görülür.
Plastik sindireçlerden elde edilen deneyimler göstermektedir ki dış plastik, bu sorundan dolayı 2 veya 4 yılda bir değiştirilmelidir
Foto 75. Kamboçya'da hela çıkışı her zaman biyosindireçe akar.
Foto 76. Hortum kıvrılmış. Az önceki tabloda 4 nolu maddede görülen sorun.
Foto 77. Valfe su eklenmesi
Foto 78. Suyun uzaklaştırılması.Eğer su boşaltılabilecek gibi ise boruyu söküp suyu boşalt. ( 6 nolu maddede 1 nolu çözüm önerisi)
Foto 79.PVC boruda bir delik aç, suyu dışarı al ve bantla iyice kapa.( 6 nolu maddede 2 nolu çözüm önerisi)
Foto 80. Depolama haznesindeki gaz basıncının arttırılması. (madde 7)
Foto 81. Dış plastik katmanı zedelenip yırtılmış (3 yıldan sonra). İç plastik hala sağlam. (madde 10)
Biyosindireçin yerleştirilmesi
Foto 82. İçeriğin atılması için plastiğin kesilmesi.
Foto 83. Birikip çökme ve sindireçe toprak girmesinden doğan tabakalar. (3 yıl sonu). Aslında plastikte iyi durumdaydı ve bu sorun olmasa değiştirmek gerekmeyecekti.
Foto 84. Tüm içerik alındıktan sonra sindireçin görünüşü.
Foto 85. Çukurun bir ucundan plastiğin çekilmesi.
Foto 86. Bozulmuş gaz çıkış borusunun değiştirilmesi.
Foto 87. İç ve dış tarafta bulunan, yıpranmış borunun çıkarılması.
Foto 88. Çukurun düzeltilmeye başlanması.
Önceden yapılan hataların düzeltimesi
Foto 89. Küçük bir tuğla duvar, biyosindireçinize yağmur suyu ve toprağın girmesini önleyecektir.
Foto 90. Çimento ve toprak karışımı ileçukurun duvarlarının üst kısmı sıvanır.
Foto 91. Çukurun içinin kum dolmasını önlemek amacıyla bir sistem kurun.
Foto 92. Yağmur suyunu uzaklaştırmak için bir sistem kurun.
Değişik sistemlerde kullanılan biyogaz
Kolombiya, Cauca Vadisi, Jamundi'deki "Pozo Verde" çiftliğinde, 100 dişi damızlık domuz (bu da yavrularıyla yılda toplam1000 domuz demektir), 100 melez (Holstein*Zebu) sığır ve 20 bufalo vardır.Her biri 100 m³ lük iki biyosindireç gaz üretmektedir. Bu durumda bir dual dizel jeneratörün motorunu çalıştıracak ve 20 adet yeni doğan domuz yavrusu bölmesini ısıtacak kadar gaz elde edilmektedir.
Foto 93. Depolama haznesi, Kamboçya'daki uygulamada dikey olarak yerleştirilmiştir.
Foto 94. Küçük bir çiftlikte gaz, tüm ailenin mutfak gazını karşılar.